سوالات درس 10 منطق دهم انسانی با جواب

سوالات درس 10 منطق دهم انسانی با جواب

۱) منظور از تفکر نقادانه یا سنجشگرانه چیست؟

✅ تفکر نقادانه یا سنجشگرانه، فراگیری مهارت تفکر و تفکر کردن درباره نحوه صحیح تفکر است.

۲) چه تفاوت مهمی میان متفکر نقاد و غیر نقاد وجود دارد؟

✅ تفاوت مهم میان متفکر نقّاد و غیرنقّاد، جدی گرفتن فرایند تفکر و توجه آگاهانه به آن و پرسیدن سؤالات درست و بجاست. چنین متفکری هنگام شنیدن یک مطلب یا تصمیم گیری دربارهٔ آن، آن را از وجوه مختلفی بررسی می‌کند.

۳) پرورش مهارت‌های تفکر صحیح و ارزیابی استدلا‌ل‌ها همچون اکثر فعّالیت‌های انسانی نیازمند ………….. و ……….. است.

✅ تمرین و تکرار

۴) کاربردهای استدلال را نام ببرید.

✅ ۱- دستیابی به حقیقت ۲- اقناع دیگران ۳۰ غلبه بر دیگران

۵) به کدام استدلال ها برهان می گویند؟

✅در علومی مانند فلسفه، ریاضیات و معارف دینی در پی فهم حقایق هستیم. به استدلال‌هایی که در این علوم به‌کار می‌روند، «برهان» می‌گویند.

۶) در گذشته کدام استدلال ها را در فن خطابه بررسی می کردند؟

✅ گاهی در زندگی در پی قانع کردن دیگران هستیم. به عنوان مثال در یک سخنرانی تبلیغاتی، سخنران به دنبال قانع کردن افراد برای انجام دادن عملی یا پذیرش مطلبی است. در گذشته چنین استدلال‌هایی را در فن «خطابه» بررسی می‌کردند.

۷) در فن بیان به سخنرانان چه نکاتی آموز داده می شود؟

✅ در فن بیان به سخنرانان آموزش داده می‌شود که چگونه با برقراری تماس چشمی با شنوندگان، روان و شیوا سخن گفتن و استفادهٔ مناسب از زبان بدن، تأثیر کلامی قوی‌تر و زبانی اثرگذارتر داشته باشند.

۸) در گذشته کدام است استدلال ها را در فن جدل بررسی می کردند؟

✅ گاهی در بحث با دیگران تنها در پی غلبه بر آنها هستیم. به عنوان مثال در جریان یک مناظرهٔ تلویزیونی، طرفین در پی اقناع یکدیگر نیستند؛ بلکه هدف آنها شکست دادن طرف مقابل است. بدین جهت هدف آنها بیان استدلال‌هایی است که در مقابل آنها، طرف مقابل حرفی برای گفتن نداشته باشد و مجبور به پذیرش نتایج آنها و یا اعتراف به شکست شود. بدین ترتیب کسانی که شاهد این مناظره هستند، به فرد پیروز گرایش پیدا می‌کنند. در گذشته اینگونه استدلال‌ها را در فن «جدل» بررسی می‌کردند.

۹) ویژگی های فن جدل را بنویسید.

✅ بهتر است در جدل به گونه‌ای مقدمات خود را مطرح کنیم که طرف مقابل نتواند نتیجهٔ موردنظر ما را زودتر حدس بزند؛ و ناگهان با طرح نتیجهٔ موردنظرمان وی را غافلگیر کنیم. همچنین بهتر است مرحله به مرحله از وی نسبت به پذیرش سخنانمان اعتراف بگیریم تا نتواند سخنان خود را تغییر دهد.

۱۰) مغالطه بار ارزشی کلمات را توضیح دهید.

✅ به کار بردن اشتباهی یا عمدی کلماتی که دارای بار ارزشی متفاوتی هستند، می‌تواند منشأ خطای اندیشه باشد که آن را مغالطه «بار ارزشی کلمات» می‌نامند.

۱۱) چرا باید متوجه با ارزشی کلماتی که می شنویم، باشیم؟

✅ تا بتوانیم پیام اصلی متن را ارزیابی کنیم.

۱۲) چرا لازم است به تاثیر عوامل روانی بر ذهن انسان توجه کنیم؟

✅ متأسفانه بسیاری از انسان‌ها بیشتر تحت تأثیر عوامل روانی همچون تملق، ترس، تطمیع و مانند آن قرار می‌گیرند تا تحت تأثیر استدلال! بدین جهت لازم است به تأثیر عوامل روانی بر ذهن انسان و خطاهایی که ممکن است تحت تأثیر این عوامل پدید بیایند، توجه کنیم.

۱۳) مغالطه مسموم کردن چاه را تعریف کنید. مثال بزنید.

✅ در این روش فرد مغالطه‌گر بدون ذکر دلیل، تنها ویژگی‌های ناشایست و نامناسبی را به یک نظریه یا پیروان آن نسبت می‌دهد تا کسی جرئت نکند به آن نظر توجه کند یا آن را بپذیرد.

مثال:  شخصی بدون آنکه استدلال معتبری ارائه کند، می‌گوید: تنها یک ترسو می‌تواند به این نظر معتقد باشد!
شخصی تحت تأثیر چشم و هم‌چشمی‌های غلط در جامعه می‌گوید: باید هر جور شده هدیهٔ گران قیمتی تهیه کنیم؛ وگرنه آبرویمان می‌رود!

💯 برای دانلود نمونه سوالات منطق دهم انسانی کلیک کنید

۱۴) مغالطه تله گذاری با ذکر مثال تعریف کنید.

✅ در این روش برخلاف مغالطه مسموم کردن چاه، ویژگی‌های خوب و شایسته‌ای را به نظریه‌ای باطل یا معتقدان به آن نسبت می‌دهند و برای افراد تله می‌گذارند تا به سمت پذیرش آن گرایش پیدا کنند. در اصطلاح عامیانه به این روش «هندوانه زیر بغل کسی گذاشتن» می‌گویند.

مانند: شخصی بدون ذکر دلایل کارآمد بودن طرح خود می‌گوید: هرکس درک عمیقی داشته باشد، تأیید می‌کند که طرح من بسیار کارآمد است.

۱۵) آیا عواطف و احساسات نقش مهمی در زندگی ما دارند؟ توضیح دهید.

✅ عواطف و احساسات نقش مهمی در زندگی ما دارند. بدین جهت احساسات ما می‌توانند در تصمیم گیری‌های غلط و خطاهای ذهن ما نیز تأثیر داشته باشند. به عنوان مثال هنگامی که به خشم می‌آییم یا می‌ترسیم، خوب فکر نمی‌کنیم. باید مراقب باشیم که هنگام بررسی یک نظر، احساسی عمل نکنیم و تا آنجا که می‌توانیم عقلانی و منطقی بیندیشیم.

۱۶) مغالطه توسل به احساسات را با ذکر مثال تعریف کنید.

✅ در صورتی که بدون ذکر دلایل معتبر از احساسات افراد سوء استفاده شود، آن را «مغالطهٔ توسل به احساسات» می‌نامند. به موارد زیر توجه کنید:

 کلاهبرداران اکثراً از راه ایجاد طمع در افراد آنها را فریب می‌دهند.

۱۷) مغالطه بزرگ نمایی و کوچک نمایی را تعریف کنید. مثال بزنید.

✅ در صورتی که با بزرگ‌نمایی و بدون ذکر دلیل، سعی در تأیید نظری داشته باشیم یا با کوچک‌نمایی و بدون ذکر دلیل، سعی در مخفی کردن حقیقتی داشته باشیم، دچار «مغالطهٔ بزرگ‌نمایی و کوچک‌نمایی» شده‌ایم.

به مثال زیر توجه کنید:
 چندبار اتاقم را تمیز کنم؟! نمی‌توانم که تمام عمر اتاقم را تمیز کنم!

۱۸) یکی از کاربردهای استدلال ……………………است.

✅ در حقیقت

۱۹) به استدلال هایی که در علوم تجربی و علوم انسانی جهت فهم حقایق علمی بکار می روند ………… می گویند.

✅ برهان

۲۰) در …………………، هدف، شکست دادن طرف مقابل است.

✅ جدل

۲۱) مقصود از تفکر …….… یا ………. فراگیری مهارت تفکر و تفکر کردن درباره نحوه صحیح تفکر است.

✅ نقادانه – سنجشگرانه

۲۲) در یک مناظره تلویزیونی، طرفین در پی اقناع یکدیگر نیستند، هدف آنها شکست دادن طرف مقابل است.

✅ درست

۲۳) مقصود از تفکر نقادانه یا سنجشگرانه فراگیری مهارت تفکر و تفکر کردن درباره نحوه صحیح تفکر است.

✅ درست

۲۴) پرورش مهارت تفکر صحیح و ارزیابی استدلال‌ها مانند اکثر فعالیت‌های انسانی نیازمند تمرین و تکرار است.

✅ درست

🔔 حتما ببینید: فیلم حل سوالات پر تکرار ریاضی دهم انسانی