تمرین های ساده برای خوش خطی کودکان

کلید اصلی داشتن خط زیبا در کودکان چیست؟

 

 

تقویت دست ورزی و مهارت های حرکتی یکی از عوامل اصلی خوش خطی در کودکان است.

دست ورزی چیست؟

 به بیانی ساده می توان گفت دست ورزی به معنای تربیت دست و انگشتان برای استفاده ماهرانه در هنگام نوشتن و یا انجام کارهای دستی است.

 

مهارت های حرکتی ظریف:

مهارت های حرکتی ظریف به مجموعه حرکاتی گفته می شود که به عضلات ظریف مچ، دست و به ویژه انگشتان ارتباط دارند.

مسئله مهمی که باید در رابطه با دست خط به آن توجه کرد این است که، مهارت زیبا نویسی،خوش خطی و همین طور ساخت کاردستی ارتباط بسیار نزدیکی با مهارت های حرکتی ظریف دارد.

 

چرا کودک هنگام نوشتن خسته می شود؟

 

 

کودکانی که عضلات دست و انگشتان تواناتری دارند، معمولاً بهتر، راحت تر، سریع تر و زیباتر می نویسند و در هنگام نوشتن دیرتر خسته میشوند.

بنابراین یکی از مهارت هایی که حتماً باید با کودکان تمرین کرد، حرکات و فعالیت هایی هستند که موجب تقویت و افزایش مهارت این عضلات می شوند.

این مهارت یکی از اصلی ترین مهارت های است که همه کودکان قبل از ورود به مدرسه باید در آنها به توانایی برسند.

تسلط بر این مهارت ها، علاوه بر داشتن اثرات مثبت آموزشی، اعتماد به نفس کودک نیز  به خاطر انجام ماهرانه کارهای دستی، داشتن دست خط زیبا و یا سرعت عمل در انجام این وظایف افزایش می دهد.

از طرفی توانایی در این مهارت باعث می شود ، کودک در انجام خیلی از کارهای شخصی هم موفق و خوب عمل کرده و وابستگی کمتری برای انجام این کارها به بزرگسالان داشته باشد. 

باز و بسته کردن زیپ و دکمه لباس، گره زدن و باز کردن بندکفش و یا کندن پوست یک میوه هم به توانایی در این مهارت ارتباط دارند.

 

چطور بفهمیم کودکمان در مهارت های حرکتی ضعیف است؟

 

 

نشانه های عمومی کودکانی که به دلیل ضعف عضلات، دست خط ناخوانا و نا زیبایی دارند و یا احتمال بروز این مسئله در آنها زیاد است شامل موارد زیر است:

1- اغلب این کودکان به نقاشی و مخصوصاً رنگ آمیزی بی علاقه هستند، مخصوصاً اگر قرار باشد با مداد رنگی، رنگ آمیزی کنند.

2- این کودکان معمولاً ترجیح می دهند از ماژیک یا پاستل و یا هر ابزار دیگری که فشار دست کمتری نیاز دارد برای رنگ زدن استفاده کنند.

3- به طور کلی این کودکان علاقه ای به انجام فعالیت ها،کارهای دستی و استفاده از ابزار آلات گوناگون مثل قیچی، کارد، آچار و…  ندارند.

4- دست این کودکان در حالت کلی ضعیف و بسیار شُل به نظر میرسد و این مسئله را هنگام دست دادن با آنها یا در دست گرفتن دستشان می توان متوجه شد.

همه یا بعضی از موارد بالا با شدت و ضعف های مختلف در کودکانی که در مهارت های حرکتی ظریف توانا نیستند، دیده می شود.

برای برطرف کردن این ضعف و پیشگیری از مشکلات بعدی در مدرسه باید از کودکی برای تقویت این مهارت برنامه ریزی کرد.

 

چطور مهارت دست ورزی را در کودکان تقویت کنیم؟

 

 

تمرینات حرکتی مختلفی وجود دارد که هم سبب افزایش قدرت ماهیچه های ظریف دست کودکان و هم افزایش مهارت و ظرافت بیشتر در  استفاده از دست و انگشتان در هنگام نوشتن می شود.

در نظر داشته باشید که هر چه قدر این تمرینات در قالب بازی و به صورت نامحسوس ارائه شوند بازدهی بهتری خواهند داشت و احتمال علاقه مند شدن کودک به انجام انها بیشتر خواهد شد.

 

فعالیت های مفید برای افزایش مهارت دست ورزی

 

 

1- استفاده از قاشق: کودکان باید از سنین پایین اجازه استفاده از ابزارهای مختلف را داشته باشند.

معمولا اولین ابزاری که کودکان دوست دارند آن استفاده کنند قاشق است.

باید اجازه انجام این کار به کودک داده شود، هر چند در ابتدا کودک هیچ توانایی در انجام این کار ندارد اما رفته رفته  در استفاده از آن به مهارت می رسد.

همچنین کودک باید در استفاده از ابزار های دیگری همچون قیچی، کارد میوه خوری، سوزن و… نیز با نظارت والدین  به مهارت برسد.

 

2- بازی با خمیر، ورز دادن و ساخت اشکال مختلف

یکی از موثرترین روش ها برای تقویت مهارت های حرکتی ظریف است که به تقویت ماهیچه های دست، انگشتان و مچ هم کمک میکند.

 خاصیت خمیر یا گِل رس، به نحوی است که کودک می‌تواند مجسمه‌های دلخواهش را با آن بسازد.

این بازی برای کودکان بالای سه سال پیشنهاد می‌شود و به دلیل خواص قابل توجهی که در گِل سفال نهفته است،‌ توصیه می‌شود به جای استفاده از خمیر بازی، از گِل سفال یا همان گِل رُس استفاده شود.

 

3- تشویق کودک به استفاده از مداد رنگی و توصیه به افزایش فشار مداد بر روی کاغذ و رنگ آمیزی پررنگ تر هم در تقویت عضلات ظریف انگشتان دست کودک موثر است.

اگر کودک به این کار بی علاقه است از او بخواهید که با استفاده از مداد رنگی یک کاغذ را با شدت زیاد خط خطی کند.

 

• دانلود کاربرگ رنگ آمیزی

 

4- باز کردن و بستن گیره های لباس، هم جز فعالیت های مناسبی است که ماهیچه های ظریف انگشتان دست، به ویژه انگشتانی که در نوشتن به کار برده می شوند را درگیر می کند.

ابتدا از گیره های نرم تر، پلاستیکی یا فلزی شروع کنید و پس از آن به سراغ گیره های سفت تر و قوی تر مثل گیره های چوبی بروید.

برای جذاب تر شدن این کار از کودک بخواهید که گیره ها را به لبه های یک کاسه یا بشقاب و یا دور تا دور یک تکه مقوا وصل  و بعد آنها را جدا کند و یا تعدادی عکس را با گیره به یک بند یا طناب آویزان کند.

 

 

5- نخ کردن سوزن:

یکی دیگر از تمرین‌هایی که به آموزش مهارتهای دست ورزی به کودکان منجر می‌شود، نخ کردن سوزن است.

از آنجا که سوزن وسیله‌ای خطرناک است و ممکن است بر اثر سهل‌انگاری کودک منجر به زخمی شدن او شود، از سوزن‌های پلاستیکی که به همین منظور ساخته شده و در فروشگاه‌های مخصوص کودک وجود دارد، تهیه کنید.

این تمرین برای کودکان بالای چهار سال مناسب است.

در سنین پایین‌تر، بهتر است از مهره‌ یا دکمه‌های رنگی و نخ استفاده کنید.

این وسیله‌ی کمک آموزشی هم در فروشگاه‌های مخصوص کودک وجود دارد.

 

6-  قیچی کردن کاغذ و بریدن دور اشکال مختلف و همین طور قیچی کردن پارچه با ضخامت های متفاوت.

 

• دانلود کاربرگ کار با قیچی

 

7- مچاله کردن کاغذ و روزنامه

8- قیچی کردن و چسباندن

9- پررنگ کردن خطوط نقطه چین

دراین تمرین شکلی یا تصویری نقطه چین شده در اختیار فراگیر قرار می گیرد و او با پر کردن نقطه چین شکل را کامل می کند.

 

• دانلود کاربرگ نقطه چین

 

10-جابه جا کردن قطعات ریز با انبر کوچک

یکی دیگر از بازی دست ورزی کودکان که به منظور تقویت مهارت دست‌ورزی در کودکان به فروش می‌رسد، قلاب‌ها و چنگک‌های پلاستیکی است که کودک به وسیله‌ی آن می‌تواند اشیایی را بردارد و درون سطل یا سبد بیندازد.

 

 

11- استفاده از بسته‌ی مولکول‌های پلاستیکی، یکی دیگر از بازی‌هایی است که به تقویت مهارت دست‌ ورزی در کودکان می‌انجامد.

مولکول‌های بزرگ مختص کودکان کوچکتر و مولکول‌های کوچکتر، مختص کودکان بزرگتر است.

با استفاده از انواع مولکول، کودک می‌تواند به راحتی اشیاء مورد نظر خود را بسازد و علاوه بر تقویت دست‌ ورزی ، خلاقیت و تخیل خود را نیز رشد دهد.

 

12- گره زدن و بستن بند کفش :کودکان در سنین بالای پنج یا شش سال، باید توانایی گره‌زدن بند کفش خود را داشته باشند.

بهتر است در سنین پنج تا شش سالگی، انواع گره را به کودک خود بیاموزید و بستن بند کفش را با او تمرین کنید.

13-  پاره کردن دقیق کاغذ با دست 

 

14- کشیدن خط راست،منحنی یا دایره: با رسم خط راستی به اندازه ی معین توسط آموزگار از فراگیر بخواهد با تمرین خط های ترسیم شده را به اندازه خط تعیین شده برساند.

برای دایره و دیگر شکل ها نیز به همین روش عمل کند.

یعنی دانش آموز کار را با کشیدن خط بزرگ آغاز و به تدریج با کوچک کردن آن به اندازه ی معمول مشخص شده می رسد.

 

15- رنگ آمیزی با محدوده ی مشخص : کودکان را وادار به کنترل عضلات کرده وفعالیت وی راهدفدار می کند با رعایت حریم مشخص شده حرکات کودک در این تمرین کاملا کنترل شده است.

 

16- تا زدن کاغذ : برگه ای به کودک می دهیم و از او می خواهیم برگه را تا بزند.

برای اینکه فعالیّت کودک کنترل ون ظارت شود می توان در مراحل مختلف تعداد تا زدن ها را مشخص کرد.

 

17- باز وبسته کردن انگشتان : برای مهارتهای دست ورزی از کودک می خواهیم دستها را به صورت کشیده جلو بیاورند و باز وبسته کند و ببندد و بعد چندبار انگشتان راتک تک باز وبسته کند.

 این فعالیّت باعث تقویت انگشتان و عضلات کوچک کف دست می شود.

18- کوبیدن میخ با چکش:

یک چکش چوبی زیبا و چند مکعب یا میخ پلاستیکی که کودک آن را می‌کوبد، از دیگر اسباب‌ بازی‌های آموزشی جهت تقویت مهارت دست‌ ورزی در کودکان است.

این بازی علاوه بر اینکه هماهنگی بیشتری بین عضلات چشم و دست کودک فراهم می‌آورد باعث کاهش استرس کودک نیز می‌شود.

 

کودکی که مهارت های دست ورزی قوی دارد، در سنین پیش دبستانی قادر به مدادگرفتن و آغاز تمرین نوشتن است.

اما کودکی که این مهارت را نیاموخته در سنین دبستان با نارسانویسی، درشت نویسی و بدخطی مواجه می شود.

برخی والدین می گویند کودک علاقه ای به نقاشی ندارد درحالی که کودک مهارت های دست ورزی را به دست نیاورده است.

لازم است والدین کنار کودک بنشینند و به نحوه مداد گرفتن او نظاره کنند و با تشویق کودک به مدادگیری مهارت دست ورزی را در او افزایش دهند و در عین حال از درمانگران در این زمینه کمک بگیرند.