۱) مفهوم و مصداق را با ذکر تعریف کنید؟
✅ معنای کلمات خودکار و پیامبر را میفهمید و درک میکنید؛ بدین جهت به آنها «مفهوم» میگویند. به افراد یا اشیایی در جهان که این مفاهیم بر آنها صدق میکنند، «مصداق» گفته میشود. به عنوان مثال خودکاری که نشان دادید یا پیامبرانی که نام بردید، مصداقهای مفاهیم خودکار و پیامبر هستند.
۲) مفهوم جزئی را با ذکر مثال تعریف کنید؟
✅ مفهوم جزئی، مفهومی است که مصداق آن کاملاً مشخص است و قابلیت انطباق بر بیش از یک مورد را ندارد.
۳) راه های تشخیص مفهوم جزئی را بیان کنید؟
✅ مفهوم جزئی معمولاً یا اسمی خاص است؛ مانند: حسن، رخش، رود ارس یا با صفات اشارهٔ «این» و «آن» همراه است؛ مانند: این میز یا آن صندلی.
✅ مفهومی است که قابلیت انطباق بر بیش از یک مورد را دارد؛ خواه این مورد، از موارد واقعی خارجی باشد یا از موارد فرضی؛ مانند: میز، صندلی، رود و دیو
۵) اگر در بررسی رابطه میان مصادیق دو مفهوم، هر یک از آنها را با دایرهای نشان دهیم، میان این دو دایره چند حالت قابل تصور است؟ آنها را با ذکر مثال تعریف کنید؟
✅ چهار حالت: ۱- تساوی ۲- تباین ۳- عموم و خصوص مطلق ۴- عموم و خصوص من وجه
توضیح تساوی: این دو دایره ممکن است بر یکدیگر منطبق باشند و میان آنها رابطه «تساوی» برقرار باشد. مانند مصادیق انسان و متفکر یا مصادیق مثلث و سه ضلعی.
توضیح تباین: این دو دایره ممکن است اصلاً مصداق مشترکی نداشته باشند و مباین (ناسازگار) با یکدیگر باشند.
توضیح عموم و خصوص مطلق: یکی از این دو دایره ممکن است از دیگری بزرگتر باشد و تمامی مصادیق دیگری را شامل شود. مانند آسیایی که عامتر از ایرانی است؛ زیرا هر ایرانی آسیایی است؛ اما برخی آسیاییها ایرانی نیستند. از آنجا که در این حالت مصادیق یک مفهوم عامتر و مصادیق دیگری خاصتر است، این حالت را «عموم و خصوص مطلق» مینامند.
توضیح عموم و خصوص من وجه: این دو دایره ممکن است یکدیگر را قطع کنند. در این حالت دو مفهوم دارای مصادیق مشترک؛ اما هر یک از آنها مصادیقی دارد که در دیگری وجود ندارد. مانند مصادیق سفید و سنگ؛ زیرا برخی سنگها سفیدند و برخی سنگها سفید نیستند. این حالت را «عموم و خصوص من وجه» مینامند؛ زیرا مصادیق هر کدام از این مفاهیم از جهتی عامتر و از جهتی خاصتر از دیگری است.
✅ مصادیق – مفهوم کلی – نسبتهای چهار گانه
۷) برای طبقه بندی امور مختلف، چه چیزی از اهمیت زیادی برخوردار است؟
✅ برای طبقه بندی امور مختلف، در نظر داشتن نسبتهای چهارگانه میان مفاهیم از اهمیت زیادی برخوردار است.
۸) هرگاه دو مفهوم کلی به گونه ای باشند که هیچ مصداق مشترکی نداشته باشند بین آن دو مفهوم کدام یک از نسبتهای چهارگانه برقرار است؟ مثال بزنید.
✅ تباین – تیم فوتبال و تیم والیبال
الف) کالا – گران
ب) یورو – دلار
ج) بانک – بانک ملی
د) فامیل – جلالی
✅ الف) من وجه
ب) تباین
ج) مطلق
د) مطلق
۱۰) تعیین کنید بین هریک از دو تصور کلی ذیل کدام یک از نسبت های چهارگانه (تساوی، تباین، مطلق، من وجه) برقرار است؟
الف) معلم – شاعر
ب) میز – چوبی
ج) آهو – حیوان
د) گل – ماهی
✅ الف) من وجه
ب) من وجه
ج) مطلق
د) تباین
۱۱) تعیین کنید بین هر یک از دو تصور کلی ذیل کدام یک از نسبت های چهار گانه برقرار است؟
خط کش – وسیله فلزی
✅ من وجه
۱۲) مفهوم …………. مفهومی است که مصداق آن کاملا مشخص است.
✅ جزئی
۱۳) مفهومی که تنها بر یک مصداق خارجی قابل انطباق است و قابلیت انطباق بر بیش از یک مورد را ندارد، ……… می گویند.
✅ جزئی
۱۴) مفهوم ………………………………….. معمولا یا اسمی خاص است با صفات اشاره این یا آن همراه است.
✅ جزئی
۱۵) مفهومی که قابلیت انطباق بر بیش از یک مورد را دارد؛ خواه این مورد واقعی خارجی باشد یا فرضی، مفهوم ……. نامیده می شود.
✅ کلی
۱۶) جز اسامی خاص و مفاهیمی که با صفات اشاره و این » و «آن ، مشخص شده اند، تمامی مفاهیم ………………. هستند.
✅ کلی
✅ تساوی
۱۸) نسبت …….. از نسبت های چهارگانه به این معنی است که دو مفهوم، هیچ مصداقی مشترک ندارند و مباین ناسازگار با یکدیگر باشند.
✅ تباین
۱۹) مفاهیم گربه و کتاب هر دو مفاهیمی کلی هستند.
✅ درست
۲۰) مفهوم شکل یک تصور جزئی است.
✅ نادرست
۲۱) اقسام مختلف یک مفهوم باید نسبت به یکدیگر رابطه تساوی داشته باشند.
✅ نادرست
۲۲) در یک دسته بندی درست، لازم است هر طبقه از مفاهیم نسبت به مفاهیم طبقه دیگر رابطه عموم و خصوص مطلق داشته باشند.
✅ درست
✅ نادرست
۲۴) هرگاه مصادیق یک مفهوم عام تر و مصادیق دیگری خاص تر است رابطه میان آنها من وجه است.
✅ نادرست
۲۵) جز اسامی خاص و مفاهیمی که با صفات اشاره «این» و «آن»، مشخص شده ، تمامی مفاهیم کلی هستند.
✅ درست
۲۶) مفهوم کلی مفهومی است که مصداق آن کاملا مشخص است.
✅ نادرست
🔔 حتما ببینید: فیلم حل سوالات پر تکرار ریاضی دهم انسانی