سوالات درس 4 تاریخ دهم انسانی با جواب
خانه » سوالات درس به درس » سوالات درس به درس دهم انسانی » سوالات درس تاریخ ایران و جهان دهم » سوالات درس 4 تاریخ دهم انسانی با جواب
شهربانو دوستی
۱) یکی از مهمترین تحولات زندگی بشر ……………..است.
✅ پیدایش و گسترش تمدن
۲) در یک تقسیم بندی کلی گذشته بشر به چند دوره تقسیم می شود؟
✅ به دورهٔ پیش از تاریخ و دورهٔ تاریخی
۳) پیش از تاریخ به چه دوره ای گفته می شود؟
✅ به دورانی طولانی از زندگی انسان گفته می‌شود که با ظهور او در پهنهٔ گیتی آغاز شد و تا اختراع خط و گسترش تمدن در حدود ۵۰۰۰ سال پیش به طول انجامید.
۴) آگاهی ما از دوره پیش از تاریخ چگونه است؟
✅ متکی بر کاوش های باستان شناسی است.
✅ نخستین انسا‌ن‌وار‌ه‌ها حدود ۴ میلیون سال پیش در علفزارهای آفریقا می‌زیستند و بعدها گرو‌ه‌هایی از آنان به اروپا و آسیا کوچ کردند.
۶) باستان شناسان مراحل زندگی انسان های پیش از تاریخ را بر اساس نوع اقتصاد معیشتی به چند دوره تقسیم گرده اند؟
✅ دورهٔ گردآوری خوراک و دورهٔ تولید خوراک
۷) ویژگی های دوره گردآوری خوراک چه بود؟
✅ ۱) طول این دوره چندین میلیون سال بود.
۲) تکامل بسیار کند و محدود بود.
۳) وظیفه مردان شکار حیوانات بود.
۴) وظیفه زنان گردآوری دانه میوه و ریشه گیاهان و درختان بود.
۵) پناه گاه آنها طبیعی و برای حفظ جان خود از غارها و کلبه هایی از شاخ و برگ گیاهان استفاده می کردند.
۸) یکی از اتفاقات مهم دوران پیش از تاریخ چه بود و چه اهمیتی داشت؟
✅ افروختن آتش و به کار گرفتن آن بود. این اتفاق، تأثیر بسزایی بر زندگی انسان و ارتباط او با محیط گذاشت.
۹) اصلی ترین ماده ای که انسان های نخستین از آن برای ساختن ابزار استفاده می کردند چه بود؟
✅ سنگ
✅ بسیار ساده و ابتدایی
۱۱) بشر علاوه بر سنگ از چه چیزهایی برای ساخت ابزار استفاده می کرد؟
✅ استخوان و چوب
۱۲) ابزارهای ساخته شده توسط انسان های پیش از تاریخ را نام ببرید.
✅ تبر ، زوبین و کارد
۱۳) آیا انسان های نخستین قادر به حرف زدن بودند؟ توضیح دهید.
✅ انسانهای نخستین در آغاز، قادر به حرف زدن نبودند، اما برای اینکه بتوانند به صورت گروهی به شکار بروند، باید به گونه‌ای با هم ارتباط برقرار می‌کردند. به تدریج تا اواخر دورۀ گردآوری خوراک، توانایی بشر در سخن گفتن و اندیشیدن تکامل یافت و به حدّی رسید که هنر نقاشی را برای نشان دادن احساس و اندیشۀ خود به کار گرفت.
۱۴) وضعیت دین و اعتقادات مردمان دوره گردآوری خوراک چگونه بود؟
✅ ۱) اعتقاداتی که با مشکلات و مخاطرات زندگی آنان مثل بیماری، مرگ، سیل و خشکسالی ارتباط داشته است.
2) اعتقاد به نیروی مرموز و فراطبیعی که در نظر آنان نگاه دارنده زمین، آسمان و حامی زندگیشان بود.
۱۵) امروزه باستان شناسان چگونه تلاش می کند به معتقدات دینی انسان های نخستین پی ببرند؟
✅ امروزه باستان شناسان می‌کوشند از طریق بررسی اعتقادات جوامع شکارگر کنونی، مانند بومیان استرالیا و قبیله‌های سرخ پوست آمریکای جنوبی، به معتقدات دینی انسانهای نخستین پی ببرند.
✅ مناطق کوهپایه زاگرس در غرب ایران
۱۷) ساکنان کدام منطقه نخستین گردآورندگان خوراک بودند؟
✅ تپه چغاگلان در شهرستان مهران در استان ایلام
۱۸) ساکنان تپه چغاگلان چه محصولی را کشت می کردند؟
✅ گندم و جو
۱۹) رویداد مهم و سرنوشت ساز در زندگی انسان چیست؟
✅ ابداع کشاورزی
✅ ۱- کشاورزان به منظور کاشت، داشت و برداشت محصول، از دوره‌گردی دست برداشتند و نخستین روستاها را به عنوان سکونتگاه‌های دائم، ایجاد کردند.
۲- به دلیل تولید اضافه بر نیاز، عده‌ای به فعّالیت دیگری غیر از تولید خوراک مانند ابزار سازی، سفالگری و پارچه‌بافی روی آوردند و در تولید این محصولات مهارت و تخصص یافتند.
۳- در نتیجهٔ تولید مازاد بر نیاز، داد و ستد میان روستاهای دور و نزدیک به تدریج آغاز شد. رونق داد و ستد، زمینهٔ آشنایی مردم مناطق مختلف را با آداب و رسوم، مهارت‌ها و اندیشه‌های یکدیگر فراهم آورد.
۲۱) بین النهرین یا میان رودان به چه معناست؟
✅ بین‌النهرین یا میان رودان به معنای سرزمین‌های میان دو رود دجله و فرات در کشور کنونی عراق است؛ اما جغرافیای تمدن بین‌النهرین فقط محدود به سرزمین‌های میان این دو رود نیست و شامل تمامی سرزمین‌های پست غرب فلات ایران می‌شود.
۲۲) چرا بین النهرین مهد یکی از کهن ترین تمدن ها بوده است؟
✅ رسوبات این رودها موجب به وجود آمدن دشت‌های حاصلخیزی شده است که مهدِ یکی از کهن‌ترین تمد‌ن‌ها بود‌ه‌اند.
✅ کاو‌ش‌های باستان شناسی در کشور عراق کنونی و جلگهٔ خوزستان ایران نشان می‌دهد که نخستین مراکز تمدنی در حدود ۳۵۰۰ ق.م. در این مناطق شکل گرفته است.
۲۴) ساکنان بین النهرین چگونه زمین های وسیع در اطراف رود دجله و فرات به زیر کشت بردند؟
✅ از آنجایی که در بین‌النهرین به دلیل کمبود بارندگی، امکان کشت دیم وجود نداشت، ساکنان این منطقه با حفر آبرا‌ه‌ها و ایجاد آبگیرهای متعدد، زمین‌های وسیعی را در اطراف رودهای دجله و فرات به زیر کشت بردند و محصولات فراوان و مازاد بر نیاز تولید کردند.
۲۵) اولین شهرها در کجا و به چه نامی به وجود آمدند؟
✅ اوّلین شهرها در ناحیهٔ جنوبی بین‌النهرین، معروف به سومر به وجود آمدند.
✅ سومر نام یکی از اقوام کهن ساکن این ناحیه نیز بود.
۲۷) مهمترین شهرهای سومر را نام ببرید.
✅ اور، اوروک، لاگاش و کیش از جمله مهمترین شهرهای سومر به شمارمی‌رفتند.
۲۸) چرا به شهرهای سومر دولت شهر یا کشور شهر گفته می شد؟
✅ هریک از این شهرها به همراه روستاهای پیرامون خود، دارای حکومتی مستقل بودند که به آنها دولت شهر یا کشور شهر گفته می‌شود.
۲۹) اعتقادات مردم بین النهرین و سومریان چگونه بود؟
✅ مردم بین‌النهرین از جمله سومریان، خدایان متعددی را می‌پرستیدند و اعتقاد داشتند که هر شهر از آنِ خدایی است. آنان برای خدای شهر خویش پرستشگاه باشکوهی بر پا نموده و قربانی و هدایای زیادی نثارش می‌کردند. آنان معتقد بودند که خدایان، انسا‌ن‌ها را برای خدمت به خود آفرید‌ه‌اند و اگر در این کار کوتاهی کنند، خدایان آنان را با فرو فرستادن سیل و طوفان یا خشکسالی تنبیه خواهند کرد.
✅ کاهنان و به ویژه کاهن اعظم که معمولاً از دانش‌های عصر خود مطلع بودند، به عنوان واسطهٔ میان مردم و خدایان عمل می‌کردند و از قدرت و ثروت زیادی برخوردار بودند. در آغاز، کاهنان پیشوایی دینی را به همراه فرمانروایی سیاسی بر عهده داشتند، اما سرانجام فرمان دهان نظامی، قدرت را به دست گرفتند و حکومت را در خانوادهٔ خود موروثی کردند.
۳۱) به گمان برخی باستان شناسان چه کسانی مخترع خط بودند؟
✅به گمان برخی از باستان شناسان، سومریان مخترع خط بود‌ه‌اند و نخستین نوشته‌های جهان متعلق به آنان است.
۳۲) قوم اکد در کجا می زیست و به فرماندهی چه کسی بر شهرهای سومر مسلط شد؟
✅ در حدود ۲۴۰۰ ق.م.، قوم اکََّدی که در مرکز بین النهرین می‌زیست به فرماندهی سارگُن بر کشور شهرهای سومری مسلط شدند.
✅ سارگُن سپس سرتاسر بین‌النهرین را به زیر فرمان خود آورد و امپراتوری بزرگی را تشکیل داد که از سواحل شرقی دریای مدیترانه تا کو‌ه‌های زاگرس امتداد داشت.
۳۴) امپراطوری سارگن چگونه موجب تبادل اطلاعات فرهنگ و تمدن در بین النهرین شد؟
✅ این امپراتوری مردمان و اقوامی را که دارای اندیشه، آداب و رسوم، صنعت و هنر گوناگونی بودند، یکپارچه و متحد ساخت و موجب تبادل بیشتر فرهنگ و تمدن در بین النهرین شد.
۳۵) قوم اموری قدرت خود را در کدام قسمت بین النهرین گسترش داد و سلسله آنها به چه معروف است؟
✅ به تدریج قوم دیگری به نام امَوری، قدرت خود را در مرکز بین‌النهرین گسترش داد و سلسله‌ای را تأسیس کرد که به بابلِ قدیم معروف است.
۳۶) مشهورترین فرانروای سلسله اموری چه کسی بود و چه اقداماتی انجام داد؟
✅ مشهورترین فرمانروای این سلسله حَمورابی بود که مناطق وسیعی از بین‌النهرین را فتح و ضمیمۀ قلمرو خود کرد. او همچنین اقدامات مهمی در زمینۀ کشورداری، کشاورزی و قانون گذاری انجام داد.
✅ شیوۀ حکومتی که حمورابی بنیان نهاد، مبتنی بر قدرت و اختیارات فراوان پادشاه و اطاعت کامل حاکمان ولایات از او بود. وی مقام پادشاهی را هدیه‌ای از جانب خداوند به خود می پنداشت.
۳۸) مهمترین دلیل شهرت حمورابی چه بود؟
✅ به خاطر قانون نامه‌ای است که از او برجای مانده و به عنوان نخستین سند قانون گذاری جهان به شمار می‌رود.
۳۹) قانون نامه حمورابی شامل چه چیزهایی می باشد؟
✅ این قانو‌ن‌نامه، شامل مجموعه‌ای از قوانین مربوط به زراعت، آبیاری، کشتیرانی، خرید و فروش برده، ارث، ازدواج و مجازات‌های انواع جر‌م‌ها و جنایت‌ها است.
۴۰) پایتخت اموری ها کجا بود؟
✅ شهر بابل
۴۱) چرا شهر بابل به یکی از مراکز بزرگ تجارت بین المللی در جهان باستان تبدیل شد و ثروت و رفاه فراوانی برخوردار گردید؟
✅ شهر بابل، پایتخت اَموری‌ها به واسطهٔ داشتن موقعیت مناسب سیاسی و جغرافیایی، به یکی از مراکز بزرگ تجارت بین المللی در جهان باستان تبدیل شد و از ثروت و رفاه فراوانی برخوردار گردید.
✅ بابل در دوران سلسله‌های بعدی نیز همچنان شهری بزرگ و آباد بود. پس از آنکه حکومت بابِل قدیم، دچار ضعف و زوال شد، آشوریان که قومی جنگجو در شمال بین النهرین بودند، به قدرت رسیدند.
۴۳) حکومت آشور چگونه توانست بر قلمرو و ثروت خودش بی افزاید؟
✅: حکومت آشور با لشکرکشی‌های پیاپی به سرزمین‌های همجوار و غارت و ویرا‌ن کردن آنها، بر قلمرو و ثروت خود افزود.
۴۴) میراث تمدن بین النهرین را نام ببرید.
✅ ساکنان بین‌النهرین، تمدنی عظیم را پی‌ریزی کردند که در زمین‌های مختلف، از جمله سیاست و حکومت، قانون گذاری، معماری و شهرسازی، هنر، صنعت، خط و… به موفقیت‌ها و پیشرفت‌های چشمگیری دست یافت.
✅ به رود پر آب و طویل نیل
۴۶) دلایل امنیت مصر از تهاجم خارجی چه بود؟
✅ علاوه بر رود نیل که محیط مساعدی برای زندگی در مصر ایجاد کرده بود، موانع طبیعی مانند صحراهای گرم در شرق و غرب، دریای مدیترانه در شمال و صخر‌ه‌های شمالی، این را از تهاجم‌های خارجی حفظ می‌کرد.
۴۷) مورخان تاریخ مصر باستان را به چند دسته تقسیم کردند؟
✅ مورّخان، تاریخ مصر باستان را به سه دورۀ: امپراتوری قدیم، میانه و جدید تقسیم می‌کنند.
۴۸) فرعون ها برای اداره امور کشور از چه کسانی استفاده می کردند؟
✅ از کارگزار کل کشور
۴۹) کارگزار کل کشور چه مسئولیتی را به عهده داشت؟
✅ مسئولیت ادارۀ امور اداری، مالی و قضایی را بر عهده داشت.
✅ دارای قدرت زیاد / داشتن اعتبار در میان مردم / عمل او اراده خدایان به شمار می آمد / زبان او سخن خدایان بود / اطاعت بی چون و چرای مردم از او
۵۱) دین و اعتقادات مردم مصر باستان چگونه بود؟
✅ مصریان باستان خدایان زیادی را می‌پرستیدند. حداقل نام چندین هزار خدا در نوشته‌های مصری شناسایی شده است. البته مردم مصر، خدایانشان را مهربانتر و دوستانه‌تر از خدایان سومری می‌پنداشتند. شاید به این سبب که زندگی در اطراف نیل آسا‌ن‌تر و مطبو‌ع‌تر از زندگی در کنار‌ه‌های دجله و فرات بود.
۵۲) چرا مصریان اجساد مردگان را مومیایی می کردند؟
✅ مصریان به زندگی بعد از مرگ باور داشتند و معتقد بودند که روح پس از مرگ مدتی سرگردان می ماند و سپس به جسم انسان بازمی‌گردد. به همین دلیل، اجساد فرعونها را برای جلوگیری از فاسد شدن جسم، مومیایی می‌کردند.
۵۳) اساس زندگی در مصر باستان بر چه چیزی استوار بود؟
✅ اساس زندگی در مصر باستان بر کشاورزی استوار بود.
✅ مصریان مردمی صبور و فرمان‌بر بودند. آموزه‌های دینی، آنان را به اطاعت بی چون و چرا از فرمان فرعونها و مأموران او فرامی‌خواند. توده‌های مردم علاوه بر پرداخت مالیات، ناگزیر بودند در ساختن آرامگاه‌ها، کاخ‌ها، معابد و نیز باحضور در جنگ‌ها، برای حکومت بیگاری نمایند.
۵۵) ابداعات مصر در زمینه ادبیات چه بود؟
✅ یکی از دستاوردهای برجستۀ تمدن مصر باستان، ابداع خط‌های مختلف هیروگلیف و دموتیک بود که از هرکدام در جاهای متفاوت استفاده می‌شد. مصریان همچنین با استفاده از نی، کاغذی به نام پاپیروس ابداع کردند.
۵۶) عامل شهرت تمدن مصر چیست؟
✅ تمدن مصر بیش از هر چیز به خاطر بناهای باستانی مانند اهرام، معابد، کاخ‌ها و نیز آثار هنری به ویژه مجسمه سازی شهرت دارد.
✅ مصر از منابع طبیعی سنگ آهک و سنگ خارا بهره مند بود و معماران مصری برای ساختن هرم‌ها و دیگر بناها از آنها استفاده می‌کردند.
۵۸) آثار همراه با مهارت و خلاقیت مصریان نام ببرید.
✅ مصریان باستان همچنین در نقاشی، مجسمه‌سازی و ساخت جنگ‌افزارها و دیگر ابزارها، خلّقیت و مهارت زیادی از خود نشان دادند و آثار زیبا و ظریفی را خلق کردند.
۵۹) فلزات مورد استفاده مصریان برای ساخت اشیاء چه بود؟
✅ آنان برای ساختن این اشیا، از معادن دوردست، مس و طلا را استخراج می‌نمودند.
۶۰) مصریان با استفاده از نی، کاغذی به نام ………… ابداع کردند.
✅ پاپیروس
۶۱) دو خط را که در مصر باستان ابداع شد نام ببرید؟
✅ خط هیروگلیف و خط دموتیک
✅ اساس زندگی در مصر باستان بر کشاورزی استوار بود. اکثریت جمعیت را کشاورزان تشکیل می دادند. آنان در کشتزارهای اطراف نیل که متعلق به فرعون ها ، کاهنان و مقام های حکومتی بود، گندم، جو، خرما و دیگر میوه ها را کشت می کردند.
۶۳) نقش فرعون در مصر باستان چگونه بود؟
✅ فرعون از قدرت فوق العاده ای برخوردار بود و اعتبار زیادی در میان مردم داشت. آنچه او انجام می داد اراده خدایان شمرده می شد و آنچه می گفت از زبان یکی از خدایان بود و فرمانهای او می بایست بی چون و چرا اجرا شود. پسر یا هرکدام از اعضای خانواده فرعون حتی همسر او می توانست جانشین او شود.
✅ مصریان باستان خدایان زیادی را می پرستیدند. حداقل نام چندین هزار خدا در نوشته های مصری شناسایی شده است. البته مردم مصر خدایانشان را مهربان تر و دوستانه تر از خدایان سومری می پنداشتند.
۶۵) دیدگاه مردم مصر در مورد خدایان با مردم سومر چه تفاوتی داشت؟
✅ مردم مصر خدایانشان را مهربان تر و دوستانه تر از خدایان سومری می پنداشتند.
۶۶) چرا مردم مصر باستان خدایانشان را مهربانتر و دوستانه تر از خدایان سومری می پنداشتند؟
✅ شاید به این سبب که زندگی در اطراف نیل آسان تر و مطبوع تر از زندگی در کناره های دجله و فرات بود.
۶۷) آمن هوتپ چهارم چه اقدامی در مورد مذهب و خداپرستی انجام داد؟
✅ او کوشید که یگانه پرستی را در شکل پرستش خدای خورشید در مصر ترویج نماید.
۶۸) آیا آمن هوتپ چهارم موفق شد یگانه پرستی را در مصر باستان پایدار کند؟ چرا؟
✅ خیر – زیرا پس از مرگ او، کاهنان که نقش مهمی در فرهنگ مصر داشتند، دوباره پرستش چند خدایی را رایج کردند.
۶۹) حضرت یوسف و حضرت موسی (سلام الله علیهما) در دوران امپراتوری جدید مصر چه تلاش هایی کردند؟
✅ آنها به احتمال بسیار در این دوره مردم مصر را به پرستش خدای یگانه دعوت کردند.
🔔 حتما ببینید: فیلم حل سوالات پر تکرار ریاضی دهم انسانی
