سوالات درس 6 منطق دهم انسانی با جواب

سوالات درس 6 منطق دهم انسانی با جواب

۱) جملات انشایی چگونه جملاتی هستند؟ مثال بزنید.

✅ برخی جملات، انشایی هستند؛ یعنی خبری از عالم خارج نمی‌دهند؛ بلکه تمایلات، احساسات، خواسته‌ها و اموری از این دست را مطرح می‌کنند.
مثال: آب از ترکیب هیدروژن و اکسیژن با یکدیگر پدید می‌آید.

۲) جملات خبری چگونه جملاتی هستند؟ مثال بزنید.

✅ برخی جملات خبری‌اند؛ یعنی درباره عالم خارج خبر می‌دهند.
مثال: امروز بعد از ظهر به من زنگ بزن.
اجسام فلزی گرما را منتقل نمی‌کنند.

۳) چرا جملات انشایی در منطق بررسی نمی شوند؟

✅ تنها جملات خبری‌اند که قابلیت صادق یا کاذب بودن را دارند. از آنجا که وظیفهٔ منطق جلوگیری از خطای اندیشه است و جملات انشایی (مانند: جملات امری، پرسشی و…) را نمی‌توان صادق یا کاذب دانست، این دسته از جملات در منطق بررسی نمی‌شوند.

۴) قضیه را تعریف کنید؟

✅ به جملات با معنایی که درباره چیزی خبر می‌دهند و می‌توانیم درباره صدق (درستی) یا کذب (نادرستی) آنها سخن بگویی «قضیه» می‌گویند.

۵) قضیه حملی را با ذکر مثال تعریف کنید.

✅ به قضیه‌ای که در آن به ثبوت یا نفی چیزی برای چیزی حکم می‌شود، «قضیه حملی» می‌گویند. مانند «هر تلاشگری موفق می‌شود».

۶) قضیه شرطی را با ذکر مثال تعریف کنید.

✅ به قضیه‌ای که در آن به اتصال یا انفصال میان دو نسبت حکم شود، «قضیه شرطی» می‌گویند. مانند: «اگر تلاش کنی موفق می‌شوی».

۷) اجزای قضیه در منطق را با ذکر مثال ببرید.

✅ قضایای حملی همان جملات خبری در ادبیات‌اند. در منطق به نهاد جمله، «موضوع»، به مسند آن «محمول» و به فعل ربطی (اسنادی) «رابطه» می‌گویند.
مثال: ایران پهناور است.
ایران: نهاد / پهناور: مسند / است: فعل ربطی (اجزای قضیه در ادبیات)
ایران:‌ موضوع / پهناور: محمول / رابطه (نسبت) (اجزای قضیه در منطق)

۸) در چه صورتی یک قضیه موجبه یا سالبه است؟ با ذکر مثال توضیح دهید.

✅در صورتی که رابطهٔ قضیه ایجابی باشد (مانند: است)، قضیه را «موجبه» و در صورتی که رابطه قضیه سلبی باشد (مانند: نیست)، قضیه را «سالبه» می‌نامند.
بدین ترتیب قالب کلی قضیهٔ حملی به صورت «الف ب است» (رابطه ایجابی) یا «الف ب نیست» (رابطهٔ سلبی) نمایش داده می‌شود. رابطهٔ ایجابی و سلبی را «کیفت قضیه» می‌نامند.

۹) قضیه شخصیه را با ذکر مثال تعریف کنید.

✅ اگر موضوع قضیه، مفهومی جزئی باشد، مانند: سهیل درس خوان است و این میز تمیز نیست آن را «قضیه شخصیه» می‌نامند.

۱۰) قضیه محصوره را با ذکر مثال تعریف کنید.

✅ اگر موضوع قضیه، کلی باشد، مانند: هر دانش آموزی درس خوان است و بعضی میزها تمیز هستند آن را «قضیه محصوره» می‌نامند.

💯 برای دانلود نمونه سوالات منطق دهم انسانی کلیک کنید

۱۱) سور چیست و بگویید که سور بیانگر چه چیزی در قضیه است؟

✅ قیدی که بر سر قضیه می‌آید و دامنه مصادیق موضوع را تعیین می‌کند، «سور» نامیده می‌شود. این قید به دو صورت کلی (هر یا هیچ) و جزئی (بعضی) ذکر می‌شود و به ترتیب «سور کلی» و «سور جزئی» نامیده می‌شود و بیانگر «کمیت قضیه» است.

۱۲) سور قضیه چه چیزی را مشخص می کند؟

✅ سور قضیه نیز دامنه مصادیق موضوع را مشخص می‌کند. یعنی تعیین می‌کند که همه یا بعضی از مصادیق موضوع، موردنظر گوینده هستند.

۱۳) در قضیه ……….. موضوع قضیه، مفهومی کلی است.

✅ محصوره

۱۴) جزئی و کلی بودن سور قضیه با جزئی و کل بودن موضوع قضیه چه تفاوتی دارد؟

✅ بنابراین جزئی و کلی بودن «سور قضیه» که مربوط به مصادیق موضوع است، با جزئی و کلی بودن «موضوع قضیه» که مربوط به مفهوم موضوع است، متفاوت است و تنها در لفظ اشتراک دارند.

۱۵) چرا سور را بیانگر کمیت قضیه دانسته اند؟

✅ از آنجا که وظیفه سور در قضیه، تعیین دامنهٔ مصادیق موضوع است، می‌توان گفت:

در قضایای کلی {همه / بعضی از} مصادیق موضوع و در قضایای جزئی {همه / بعضی از} مصادیق موضوع، مورد نظر گوینده هستند. بر این اساس، سور را بیانگر «کمیّت قضیه» دانسته‌اند.

16) قضیه ای که در آن به ثبوت یا نفی چیزی برای چیزی حکم شود قضیه …………………………………. نام دارد.

✅ حملی

17) قضیه ای که در آن به اتصال یا انفصال میان دو نسبت حکم شود.قضیه ……………………………… نام دارد.

✅ شرطی

18) اگر موضوع قضیه ، به ترتیب کلی و جزئی باشد به آن …………………………………………………….. می گویند.

✅ محصوره ، شخصیه

19) قیدی که بر سر قضیه می آید و دامنه مصادیق موضوع را تعیین می کند ………………… نامیده می شود.

✅ سور

20) هر و هیچ سور قضیه ……………………. و برخی و بعضی سور قضیه ………….هستند.

✅ کلی – جزئی

21) رابطه ایجابی و سلبی را «………………………….» می نامند.

✅ کیفیت قضیه

22) امروز سه شنبه نیست یک قضیه …………. است.

✅ سالبه

23) قضیه « انسان عدالتخواه است ، یک قضیه ……………. است.

✅ محصوره

24) قضیه حملی از جهت کیفیت به دو دسته ی موجبه و سالبه تقسیم می شود.

✅ درست

25) قضیه و ایران از کشورهای آسیایی است» یک قضیه شخصیه است.

✅ درست

26) اگر موضوع قضیه ای جزئی باشد به آن « شخصیه » می گویند مانند ایرانی وطن دوست است.

✅ درست

🔔 حتما ببینید: فیلم حل سوالات پر تکرار ریاضی دهم انسانی