۱) داستان نمادین زیر نشان دهنده چیست؟ نکته مهم در این داستان کدام است؟ تحلیل کنید.
روزی ملانصرالدین در کوچه ای راه می رفت که تعدادی بچه او را دوره کرده، اذیت می کردند .ملا برای اینکه از دست آنها خلاص شود به دروغ گفت: “کوچه مجاور، منزل فلانی دارند آش نذری می دهند .” بچه ها باور کردند و آش آش گویان به سمت آن کوچه دویدند .مردم نیز که دیدند عده ای به دنبال گرفتن آش مسابقه گذاشته اند و می دوند، آنها نیز به سوی آن محل دویدند. ملا نیز وقتی دید همه دارند می دوند، پیش خود گفت:“نکند واقعاً آش می دهند که این همه آدم دارند به آن سو می دوند.” پس او هم به همان سو شروع به دویدن کرد.
✅ این داستان نمادین، نشانه نقطه ضعف شخصیتی برخی افراد است. افرادی که به جای سبک سنگین کردن اصل ادعا یا بهتر بگوییم تفکّر درباره آن به دنبال شمارش طرفداران هر ادعا هستند.
تا نباشد چیزکی، مردم نگویند چیزها!
مگر میشود مطلبی که همه میگویند و این میزان هم تکرار شده، غلط باشد!
نکتۀ مهم در کلمۀ همه در عبارات فوق است. یکی از فنون رسانهای آن است که رسانه چنین وانمود میکند که همه در حال انجام کاری واحد هستند، یا به چیزی خاص عقیده دارند و برای شما بهتر است که به آنها بپیوندید.
۲) فن ارابه یا واگن چیست؟
✅ بعضی اوقات رسانه چیزی را به گونه ای نمایش می دهد که انگار همه در حال انجام دادن آن کار هستند و یا اینکه به یک چیز خاص عقیده دارند و بقیه نیز باید به آن ها بپیوندند. این روش کاری می کند که مخاطب قبول کند که اگر در این راه قرار نگیرد ضرر کرده است، به این کار فن ارابه یا واگن گفته می شود زیرا گویا عده ای در حال سوار شدن به ارابه برای مسابقه با هم هستند.
۳) این جمله از کیست؟ «در مسیر هدایت، از کمی رهروانش، احساس تنهایی و وحشت نکنید.»
✅ امام علی (ع)
۴) آیا اعتقاد اکثریت به موضوعی، دلیل حقّانیت آن موضوع میشود؟
✅ خیر احتمال خطا هم هست، زیرا ملاک عمل برای نظر اکثریت عاقلانه بودن کار باید باشد.
۵) در چه مواردی نظر اکثریت میتواند ملاک عمل قرار گیرد؟
✅ یکی دیگر از ملاکهای حقانیت یا عدم حقانیت ادیان این است که آموزههای آن ادیان تا چه حد معنادار، اثباتپذیر و در نتیجه صادق هستند. این ملاک برخاسته از نظریه پوزیتیویسم منطقی است. پوزیتیویسم منطقی مدعی است گزارههایی که قابل تحقیق تجربی نباشند، فاقد معنای معرفتبخش هستند.
به نظر آنها، گزارهها تنها در صورتی معنای معرفتبخش دارند که بتوان برای آنها، شواهد تجربی اقامه کرد. یک قضیه تنها در صورتی برای یک شخص خاص، معنای واقعی دارد که آن شخص بداند چگونه آن را مورد تحقیق قرار دهد و تحت چه مشاهدات و شرایطی است که میتواند آن قضیه را به عنوان یک قضیه صادق بپذیرد.