سوالات درس 2 جامعه دهم انسانی با جواب
خانه » سوالات درس به درس » سوالات درس به درس دهم انسانی » سوالات درس جامعه شناسی دهم » سوالات درس 2 جامعه دهم انسانی با جواب
شهربانو دوستی
۱) کنش اجتماعی چیست؟
✅کنش انسانی که دیگران را تحت تاثیر قرار می دهد.
۲) برای کنش های بیرونی و کنش های درونی مثال بزنید.
✅ نشستن، راه رفتن، غذا خوردن، کنش هایی بیرونی هستند. فکر کردن، غصه خوردن، پشیمان شدن، امیدوار شدن، کنش هایی درونی هستند.
۳) برای کنش های فردی و اجتماعی مثال بزنید.
✅ قدم زدن، مسواک زدن، فکر کردن، کنش هایی فردی هستند.
سلام کردن، تدریس کردن، پاسخ دادن، کنش هایی اجتماعی هستند.
✅ خیر – رعایت مقررات حتی بدون حضور دیگران نیز کنشی اجتماعی محسوب می شود. دیگران اگر فیزیکی هم حضور نداشته باشند حضور ذهنی برای کنشگر می توانند داشته باشند و بر کنش های او تاثیر خواهند داشت.
۵) آیا کنش هایی که در حضور دیگران ولی بدون توجه به آنها اتفاق می افتد کنش اجتماعی اند؟
✅ کنشی که موجب ایجاد آگاهی و تاثیر پذیری در دیگران نشود کنش اجتماعی نیست. بنابراین اگر من کنشی در حضور دیگری انجام دهم که او را متاثر نسازد این کنش من جنبه ی اجتماعی نخواهد داشت.
۶) با ذکر مثالی توضیح دهید که شما چگونه با گذشتگان ارتباط اجتماعی برقرار می کنید؟
✅ وقتی ما برای گذشتگان خود بزرگ داشت برگزار می کنیم یا فاتحه ای نثار آنها می کنیم یا طلب آمرزش برای آنها داریم در حال برقراری ارتباط با گذشتگان هستیم.
۷) با ذکر مثالی توضیح دهید که شما چگونه با آیندگان ارتباط اجتماعی برقرار می کنید؟
✅ وقتی کنشی انجام می دهیم که برای آیندگان عواقبی به دنبال دارد. مثلا مطلبی می نویسیم تا آنها را از حال خود باخبر سازیم . یا با مصرف بی رویه آب و انرژی محیط زیست نامناسبی برای آنها به ارمغان می گذاریم در حال برقراری ارتباط با آیندگان هستیم.
✅ من در حال تایپ این متن هستم و شما در حال خواندن آن هستید پس شما در حال تاثیر پذیری از کنش من هستید.
۹) آیا قواعد و شکل ارتباط اجتماعی ما با دوست و دشمن یکسان است؟ مثال بزنید.
✅ خیر – (به قول حافظ شیرازی) با دوستان مروت با دشمنان مدارا به قول جامعه شناسان از دشمنان فاصله می گیریم و به دوستان نزدیک می شویم.
۱۰) آیا قواعد و شکل ارتباط اجتماعی ما با غریبه و آشنا یکسان است؟ مثال بزنید.
✅ خیر – ارتباط با غریبه ها ساده است ولی ارتباط با آشنایان پیچیده تر و گسترده تر است.
✅ خیر – به مومن اعتماد داریم و ارتباط گسترده ای برقرار می سازیم (البته اگر خود مومن باشیم) با کافر و منافق ارتباطمان را قطع می کنیم (اگر خودمان کافر یا منافق نباشیم). به کافر و منافق اعتماد نداریم و در صدد برقراری ارتباط پایدار با آنها نیستیم.
۱۲) منظور از پدیده های اجتماعی چیست؟
✅ به کنش ها و پیامدهای کنش (تاثیرات اجتماعی کنش ها) پدیده ی اجتماعی گفته می شود. مانند کنش ها نقش ها، ارزش ها، هنجارها، فرهنگ، عقاید گروه های اجتماعی، نظام ها و نهادهای اجتماعی و ……
۱۳) خردترین پدیده ی اجتماعی چیست؟
✅ کنش اجتماعی
۱۴) چرا برخی از پدیده ها را پدیده های اجتماعی می نامند؟
✅ زیرا برخی از پدیده های موجود در اطراف ما در کنش های انسان ها نسبت به یکدیگر تاثیر دارند و دیگران را به واکنش وا می دارند. مثلا خط کشی خیابان یک پدیده اجتماعی زیرا دیگران را به واکنش و تغییر رفتار وامی دارد.
✅ قوانین راهنمایی و رانندگی یک پدیده ی اجتماعی است که فرصت آن کمک به سلامتی و تردد سالم است ولی محدودیت آن گاهی کاهش سرعت یا سپری شدن بیشتر زمان است.
۱۶) مفاهیم ارزش ، هنجار ، نماد ، نقش اجتماعی ، جامعه پذیری ، کنترل اجتماعی را توضیح دهید و برای هر یک مثال بزنید.
✅ ارزش های اجتماعی: پدیده های مطلوب و خواستنی که مورد پذیرش افراد جامعه اند و اعضای جامعه می خواهند به آنها دست یابند. (گرایش نسبت به آنها دارند). مانند تعلیم و تربیت، موفقیت، اخلاص، سخاوت، سعادت.
هنجارهای اجتماعی: شیوه های انجام کنش های اجتماعی هستند که مورد قبول افراد جامعه اند و راه های رسیدن به ارزش های اجتماعی محسوب می شوند. مانند قوانین و مقررات، الگوهای رفتاری (ارزش های اجتماعی ذهنی هستند و در ذهن انسان اعتبار می یابند ولی هنجارهای اجتماعی عینی ،ملموس و محسوس بیرونی دارند.)
نماد: نشان ها و علایمی هستند که به کمک آنها پیام ها و معانی به دیگران منتقل می شوند. مانند علایم راهنمایی و رانندگی، پرچم
نقش اجتماعی: عنوان و برچسبی است که در موقعیت و جایگاه های اجتماعی بر افراد نهاده می شود و برای آنها مجموعه ای از وظایف و حقوق اجتماعی را به وجود می آورد مانند نقش فرزند، پدر، مادر، معلم، پلیس و …
جامعه پذیری: فرایند و مراحلی که فرد برای مشارکت در زندگی اجتماعی طی می کند و با نقش ها ارزش ها، هنجارها و عقاید و…. جامعه آشنا می شود. فرایندی که هویت اجتماعی فرد را می سازد. مثلا در خانواده از طریق تعامل با اطرافیان با نقش فرزندی و شهروندی و مسلمانی و…. آشنا می شویم یا در مدرسه برای نقش پذیری های اقتصادی و سیاسی و آموزشی و خانوادگی و… آشنا می شویم.
کنترل اجتماعی: مجموعه فعالیت هایی که فرد را برای انطباق با انتظارات و پذیرش فرهنگ جامعه آماده می سازد اقداماتی که ما را وادار به رعایت فرهنگ و مقررات اجتماعی می کند. مثلا برای درس خوان‌تر شدن دانش آموز معلم با نمره یا جایزه او را تشویق می کند و یا او مورد مواخذه قرار می دهد.
✅ وقتی کنشی از حالت فردی به اجتماعی تبدیل می شود نیازمند هنجار و ارزش اجتماعی می شود. بدون ارزش اجتماعی هنجار و کنش اجتماعی به وجود نمی آید. اگر هدفی مطلوب است باید برای رسیدن به آن شیوه هایی (هنجارهایی) تعریف شود و این شیوه ها باید قابلیت اجرا کنش اجتماعی داشته باشند. مثلا برای کلاس درس جامعه شناسی علاوه بر ارزش آموزش مفاهیم اجتماعی، ارزش تنوع و شادابی را هم اضافه می کنیم بنابراین لازم است که از جای برخیزیم و با رعایت فاصله نسبی با یکدیگر حرکات کششی و نرمشی را انجام دهیم تا انبساط خاطر و شادابی در فضای کلاس ایجاد شود.
۱۸) پدیده های اجتماعی چه ویژگی هایی دارند؟
✅۱- پدیده های اجتماعی معنادار، هدف مند، آگاهانه و ارادی هستند.
۲- پدیده های اجتماعی مستقل از پدیدآورندگان خود هستند.
۳- پدیده های اجتماعی فرصت ساز و محدودیت ساز هستند.
۱۹) پدیده ای طبیعی مثال بزنید که جنبه ی اجتماعی پیدا می کند؟
✅ مثلا خشکسالی و کم آبی که پدیده ای طبیعی است موجب ایجاد مهاجرت یا تغییر نقش های اقتصادی که جنبه اجتماعی دارند می شود.
✅ پدیده های طبیعی توسط انسان خلق نمی شوند و نتیجه کنش انسان نیستند. جنبه عینی و بیرونی دارند و خارج از ذهنیت انسان نیز به صورت مستقل وجود دارند.
۲۱) کنشی فردی مثال بزنید که با حضور اعضای خانواده به کنش اجتماعی تبدیل می شود؟
✅ شنیدن موسیقی در منزل وقتی تنها بودم کنش فردی محسوب می شود ولی وقتی پدر و مادرم به منزل آمدند به اتفاق به شنیدن آن پرداختیم و حین شنیدن با ابراز هیجان بر کنش های یکدیگر تاثیر گذاشتیم.
۲۲) کنشی مثال بزنید که حضور دیگران در چگونگی اجرای آن موثر باشد؟
✅ چگونگی اجرای نماز فرادی با نماز جماعت تفاوت دارد. زیرا در نماز جماعت به علت هماهنگی با امام جماعت زمان ادای نماز تحت کنترل فرد نیست.
۲۳) در فضای اجتماعی کلاستان چه رابطه ای بین آرمانهای اجتماعی ارزش‌ها هنجارها و کنش های اجتماعی وجود دارد؟
✅ آرمان علم آموزی ما با ارزش تفکر و هنجار سکوت در کلاس مطابقت دارد و موجب می شود حین تدریس معلم به دانش آموزان دیگر اجازه ی صحبت غیر درسی ندهیم.
✅ هر نقشی مجموعه ای از انتظارات و حقوقی است که متناسب با ارزش ها و مقررات جامعه تعریف می شود و اگر ارزش های جامعه تغییر کند مقررات و نقش های اجتماعی تغییر می کند. بنابراین یک نقش در دو جامعه ممکن است وظایف و حقوق متفاوتی داشته باشد.
۲۵) آیا ممکن است هنجارهای نقشی در دو جامعه‌ی متفاوت یکسان باشد؟
✅ بله – برخی از ارزش ها جنبه ی جهانی دارند بنابراین صرف نظر از تفاوتهای اجتماعی تمام جوامع از آن هنجار پیروی می کنند. مانند نظم و ترتیب.
۲۶) در چه صورتی ممکن است هنجاری نا به هنجار شمرده شود؟
✅ در صورتی که ارزش های دو جامعه متفاوت باشند. ممکن است هنجاری در یکی از آنها بهنجار و در جامعه ی دیگر نا بهنجار باشد. مانند حجاب و برخی از مواد خوراکی رعایت حجاب چادر و مقنعه در ایران هنجار و در اروپا نابهنجار است.
۲۷) تا چه سطحی جامعه حاضر به کنترل اجتماعی هنجار است؟
✅ هر چه ارزشی در جامعه از اهمیت بیشتری برخوردار باشد هنجارهای آن بیشتر کنترل می شود و در صورت هنجار شکنی مجازات بیشتری به دنبال دارد.
✅ احکام دینی از دوران طفولیت به کودکان آموزش داده شود و نظم کمک به یکدیگر، برنامه ریزی کردن، هماهنگ بودن به صورت هنجارهای پذیرفته شده ی خانواده ها، مدارس و نظام اقتصادی باشد تا از نظر فرهنگی امکان تعالی و توسعه فراهم شود.
۲۹) نظامی مثال بزنید که هنجارها و کنش های اجتماعی آن با یکدیگر متناسب باشد؟
✅ کلاس درس جامعه شناسی ما مقررات انضباطی خوبی دارد از جمله حین پاسخ گویی دانش آموزی دیگران صحبت نمی کنند.
۳۰) کنشی مثال بزنید که جنبه اجتماعی داشته باشد و رفتار دیگران در آن تاثیر گذار باشد.
✅ لباس پوشیدن برای خروج از منزل چون حضور دیگران موجب تغییر وضعیت ما می شود.
✅ هنجارها شیوه های انجام کنش اجتماعی هستند و به کمک هنجارها به ارزش های اجتماعی می رسیم.
اگر ارزش ها عوض شوند هنجارها و کنش های اجتماعی تغییر می کند.
۳۲) هنجارها و ارزش های چه رابطه ای با نظام های اجتماعی و نقش های اجتماعی دارند؟
✅ هر نظام اجتماعی از مجموعه‌ی نقش ها به وجود آمده است که این نقش ها بر اساس هنجارها و ارزش که با یکدیگر ارتباط برقرار می کند.
🔔 حتما ببینید: فیلم حل سوالات پر تکرار ریاضی دهم انسانی
