۱) آرمان اجتماعی و آرمان جهان اسلام را تعریف کنید.
✅ به مجموعه اهداف و ارزشهای مشترکی که اعضای یک جهان اجتماعی خواهان رسیدن به آنها هستند «آرمان اجتماعی» میگویند.
۲) قلمرو حقیقی و واقعی جهان اجتماعی را توضیح دهید.
✅ ارزشهایی که مردم یک جامعه از آن جانب داری میکنند و رعایت آنها را لازم میدانند، امّا در عمل ممکن است برخی از آنها را نادیده بگیرند، قلمرو آرمانی جهان اجتماعی را شکل میدهد و ارزشهایی که مردم به آن عمل میکنند، قلمرو واقعی جهان اجتماعی را میسازد. قلمرو واقعی و آرمانی جهان اجتماعی به روی یکدیگر گشودهاند و مرز آنها براساس عمل مردم تغییر میکند. هر اندازه مردم مطابق ارزشها عمل کنند، به همان اندازه آرمانها وارد قلمرو واقعی جهان اجتماعی میشوند.
✅ اگر مردم به ارزشهایی که در قلمرو آرمانی جامعه رعایت آنها را لازم میدانند، عمل نکنند، قلمرو واقعی از آرمانها فاصله میگیرد. برنامهریزان فرهنگی هر جامعه، همواره تلاش میکنند تا از طریق تعلیم و تربیت، زمینه تحقق بیشتر آرمانها و ورود آنها به قلمرو واقعی جهان اجتماعی را فراهم کنند.
۴) در جهان اسلام مهمترین آرمان ها و ارزش های اجتماعی کدام اند؟
✅ در جهان اسلام نیز، عمل به حق و پرهیز از باطل، مهمترین آرمانها و ارزشهای اجتماعی هستند. واقعیتها و آرمانهای جهان اجتماعی براساس این دو ارزش، به دو نوع حق و باطل تقسیم میشود.
۵) ارزش های حق کدام اند؟ با ذکر مثال توضیح دهید.
✅ عقیده به توحید و ارزشهای توحیدی، وفای به عهد، تحمل دیگران و مدارا با کسانی که از شناخت حقیقت محروم ماندهاند، حمایت از مستضعفان و مظلومان، دفاع از عدالت و حقوق انسانها و… از جمله عقاید و ارزشهای حقاند.
✅ حق و باطل بودن هر لایه از جهان اجتماعی، با علمِ متناسب با همان لایه شناخته میشود. علوم تجربی توان داوری درباره فنون و روشهای اجرایی را دارند. مثلاً درست یا نادرست بودن شیوه مداوای بیماران را میتوان با روشهای تجربی شناخت.
۷) دو ابزار مهم برای شناخت عقاید و ارزش ها کدام اند؟
✅ علوم مبتنی بر عقل و وحی، دو ابزار مهم برای شناخت عقاید و ارزشها هستند.
۸) کدام جوامع نمی توانند دربارهی حق یا باطل بودن عقاید و آرمان ها داوری کنند؟
✅ جهانهای اجتماعی که علم را به دانش تجربی محدود میکنند و عقل و وحی را به عنوان دو روش علمی، معتبر نمیدانند، نمیتوانند از حق یا باطل بودن عقاید و آرمانها سخن بگویند.
۹) دیدگاه جوامعی که علم را به معنای تجربی محدود کرده اند، دربارهی حق و باطل چیست؟
✅ جهانهای اجتماعی که علم را به دانش تجربی محدود میکنند و عقل و وحی را به عنوان دو روش علمی، معتبر نمیدانند، نمیتوانند از حق یا باطل بودن عقاید و آرمانها سخن بگویند.
۱۰) در چه صورت علوم اجتماعی می تواند دربارهی حق یا باطل بودن واقعیت ها و آرمان های اجتماعی داروی کند؟
✅ علوم اجتماعی، اگر علم را به معنای تجربی آن محدود نکند، میتواند درباره حق یا باطل بودن واقعیتها و آرمانهای جهانهای اجتماعی داوری کند.
✅ پدیدهای در یک جهان اجتماعی در قلمرو آرمانی قرار میگیرد و در جهان اجتماعی دیگری در قلمرو واقعی قرار دارد؛ مثلاً امنیت، برای یک کشور آشوبزده، پدیدهای در قلمرو آرمانی و برای یک جامعه بسامان، در قلمرو واقعی است.
۱۲) چرا قلمرو واقعی و آرمانی جوامع مختلف با یکدیگر متفاوت اند؟
✅ در یک جهان اجتماعی نیز، پدیدهای در زمانی، آرمان محسوب میشود و در زمان دیگری لباس واقعیت میپوشد؛ مثلاً استقلال سیاسی در ایران، پیش از انقلاب اسلامی یک آرمان بود که با انقلاب اسلامی به یک واقعیت تبدیل شد. حدود قلمرو واقعی و آرمانی هر جهان اجتماعی دستخوش تغییر میشود و از جامعهای به جامعه دیگر نیز متفاوت است.
۱۳) آیا حق یا باطل بودن عقاید و کنش ها بر اساس آگاهی یا جهل و میزان علاقهی مردم تعیین می شود؟ توضیح دهید.
✅ حق و باطل بودن عقاید، ارزشها، هنجارها و کنشها، براساس آگاهی یا جهل، توجه یا بیتوجهی مردم جهانهای اجتماعی مختلف نسبت به آنها تعیین نمیشود. نژادگرایی و برتر دانستن یک قوم یا گروه خاص، استکبار و غلبه بر دیگر جوامع، پول پرستی و شرک؛ از عقاید و ارزشهای باطلاند. باطل بودن این عقاید و ارزشها با نوع مواجهۀ جوامع مختلف با آنها دگرگون نمیشود.
✅ آرمان اجتماعی
۱۵) راهنمای کنش اعضای جهان اجتماعی ………… است.
✅ ارزشها
۱۶) ……… تصوّر اعضای جهان اجتماعی از، وضعیت مطلوب فرهنگ، سیاست، اقتصاد، خانواده و … است.
✅ آرمان اجتماعی
۱۷) اهداف مشترک جهان های اجتماعی را نام ببرید.
✅ اهدافی مانند رفع نیازهای اوّلیه، زندگی کردن با یکدیگر، آزادی، عدالت، دفاع از مظلومان و… .
🔔 حتما ببینید: فیلم حل سوالات پر تکرار ریاضی دهم انسانی