سوالات درس 7 منطق دهم انسانی با جواب

سوالات درس 7 منطق دهم انسانی با جواب

۱) چهار قضیه محصوره از نظر صدق و کذب و تغییر کمیت و کیفیت، دارای روابطی با یکدیگر هستند. برای آنکه بهتر بتوانند رابطهٔ دو به دوی میان این قضایا را مشخص کنند، آنها را در مربع زیر قرار می‌دهند و آن را ……….. می‌نامند.

✅ «مربع تقابل»

۲) رابطه تناقض میان چه قضیه هایی برقرار است؟

✅ رابطه تناقض میان قضیه‌های موجبه کلیه و سالبه جزئیه و میان سالبه کلیه و موجبه جزئیه برقرار است.

۳) چگونه می توان به متناقض (نقیض) یک قضیه دست یافت؟

✅ با تغییر کمیت و کیفیت یک قضیه می‌توان به «متناقض» (نقیض) آن قضیه دست یافت.

۴) در رابطه تناقض صدق یا کذب یک قضیه چه نتیجه ای در پی دارد؟

✅ در رابطه تناقض، صدق یک قضیه، کذب دیگری را در پی دارد و کذب یک قضیه، صدق دیگری را نتیجه می‌دهد.

۵) رابطه تضاد میان چه قضیه هایی برقرار است؟

✅ رابطه تضاد تنها میان قضیه‌های موجبه کلیه و سالبه کلیه برقرار است.

۶) چگونه می توان به متضاد یک قضیه دست یافت؟

✅ با تغییر کیفیت قضیه کلی، به قضیه «متضاد» آن می‌رسیم.

۷) در رابطه تضاد صدق یا کذب یک قضیه چه نتیجه ای در پی دارد؟

✅ در رابطه تضاد، از صدق یک قضیه کلی به کذب قضیه کلی دیگر دست می‌یابیم. اما اگر قضیه کلی کاذب باشد، نمی‌توانیم به صورت قطعی بگوییم که قضیه متضاد آن صادق است یا کاذب.

۸) رابطه تداخل میان کدام قضایا برقرار است و چرا به آن متداخل می گویند؟‌

✅ این رابطه میان قضیه موجبه کلیه و موجبه جزئیه و میان سالبه کلیه و سالبه جزئیه برقرار است. از آنجا که مصادیق قضیه جزئی در ذیل مصادیق قضیه کلی قرار دارند، این رابطه را متداخل نامیده‌اند.

۹) چگونه می توان به متداخل یک قضیه دست یافت؟

✅ با تغییر کمیت قضیه و ثابت نگه داشتن کیفیت آن می‌توان به «متداخل» آن قضیه دست یافت.

۱۰) رابطه صدق دو قضیه متداخل چگونه است؟

✅ هرگاه قضیه کلی صادق باشد، قضیه جزئی نیز صادق است (و نه بر عکس).

۱۱) قاعده آوردن مثال نقض را بنویسید.

✅ اگر کسی بگوید که «همه مدادها سیاه هست»، کافی است یک مداد رنگی به وی نشان دهیم تا حکم کلی وی را نقض کنیم. به این کار «آوردن مثال نقض» می‌گویند.

۱۲) اگر کسی بگوید که «هیچ کتابی بیش از دویست صفحه ندارد»، چگونه می‌توانیم حکم وی را نقض کنیم؟

✅ کتابی به اون نشان می دهیم که ۲۰۱ صفحه داشته باشد.

۱۳) رابطه کذب دو قضیه متداخل چگونه است؟

✅ هرگاه قضیه جزئی کاذب باشد، قضیه کلی نیز کاذب است (و نه برعکس).

۱۴) مغالطه استثنای قابل چشم پوشی را با ذکر مثال تعریف کنید.

✅ هنگامی که ادعایی کلی مطرح می‌شود، یافتن یک مثال نقض آن حکم کلی را باطل می‌کند. در صورتی که با وجود پیدا شدن استثنایی در یک حکم کلی، همچنان بر کلی بودن حکم خود اصرار کنیم، دچار مغالطه «استثنای قابل چشم پوشی» شده‌ایم.

به مثال زیر توجه کنید:
 همهٔ افراد از کیفیت غذای ما راضی‌اند.
پس چرا دیروز یکی از مشتریان اعتراض کرد؟
 او یک استثناست!

۱۵) چگونه می توان به عکس یک قضیه دست یافت؟

✅ در صورتی که موضوع و محمول قضیه حملی را جابه جا کنیم، قضیه به دست آمده را «عکس» آن قضیه می‌نامند.

16) قاعده عکس مستوی را توضیح دهید.

✅ از آنجا که از قضیه‌ای صادق به عکس آن قضیه که از نظر صدق همانند و مساوی آن قضیه است، دست می‌یابیم، آن را قاعدهٔ «عکس مستوی» نامیده‌اند.

17) چرا منطق دانان می گویند سالبه جزئیه عکس لازم الصدق ندارد؟

✅ منطق‌دانان با بررسی قضیه سالبه جزئی (بعضی الف ب نیست) نشان داده‌اند که قانونی کلی برای عکس مستوی این قضیه وجود ندارد. بدین جهت اصطلاحاً می‌گویند که سالبه جزئیه عکس لازم الصدق ندارد.

💯 برای دانلود نمونه سوالات منطق دهم انسانی کلیک کنید

18) مغالطه ایهام انعکاس را با ذکر مثال تعریف کنید.

✅ در صورتی که در جابه‌جا کردن اجزای قضیه، قاعده عکس مستوی را به درستی رعایت نکنیم، دچار «مغالطه ایهام انعکاس» می‌شویم. به عنوان مثال اگر موجبه کلیه را به موجبه کلیه عکس کنیم یا برای سالبه جزئیه عکس لازم الصدق در نظر بگیریم، دچار این مغالطه شده‌ایم.

مانند:
همهٔ بوته‌ها گیاه‌اند. (صادق) ⇐ همهٔ گیاه‌ها بوته‌اند. (کاذب)
بعضی انسان‌ها کودک نیستند. (صادق) ⇐ بعضی کودک‌ها انسان نیستند. (کاذب)

19) اگر قضیه «بعضی الف ب است» کاذب باشد، تداخل آن …………………………………………. است.

✅ کاذب

20) برای اینکه دو قضیه با هم متناقض باشند باید در ……… و در …………. مختلف باشند.

✅ کمیت – کیفیت

21) در تناقض، ………… یک قضیه، کذب دیگری را در پی دارد و ……… یک قضیه، صدق دیگری را نتیجه می دهد.

✅ صدق – کذب

22) بر اساس احکام قضایا، دو قضیه …………. از نظر صدق و کذب نقطه مقابل یکدیگر هستند.

✅ تناقض

23) نقیض قضیه سالبه کلیه، موجبه …..…. است.

✅ جزئیه

24) دو قضیه وقتی …………… هستند که سور هر دو کلی است اما نسبت یکی موجبه است و دیگری سالبه.

✅ تضاد

25) رابطه ………. تنها میان قضیه های موجبه کلی و سالبه کلی برقرار است.

✅ تضاد

26) در احکام قضایا، متضاد قضیه سالبه کلی، موجبه …….. می باشد.

✅ کلی

27) با تغییر کیفیت قضیه کلی، به قضیه …………………………….آن می رسیم.

✅ متضاد

28) از آنجا که مصادیق قضیه جزئی در ذیل مصادیق قضیه کلی قرار دارند، این رابطه را ……. نامیده اند.

✅ متداخل

29) عکس مستوی موجبه کلی، موجبه …….. است.

✅ جزئی

30) دو قضیه وقتی متناقض هستند که کمیت و کیفیت آنها با هم متفاوت باشند.

✅ درست

31) هرگاه دو قضیه فقط در کمیت اختلاف داشته باشند، رابطه آنها تداخل است.

✅ درست

32) قضیه «بعضی الف ها ب است.» تداخل قضیه، «بعضی ج ها ب نیستند.» می باشد.

✅ نادرست

33) «موجبه جزئیه» تضاد ندارد و «سالبه جزئیه» عکس مستوی و تضاد ندارد.

✅ درست

34) از میان احکام قضایا، نقیض قضیه سالبه کلی، موجبه جزئی می باشد.

✅ درست

35) نقیض قضیه «هر الف ب است»، «بعضی الف ب است»، می باشد.

✅ نادرست

36) عکس مستوی موجبه کلی، موجبه جزئی می شود.

✅ درست

🔔 حتما ببینید: فیلم حل سوالات پر تکرار ریاضی دهم انسانی