سوالات درس 9 تاریخ دهم انسانی با جواب
خانه » سوالات درس به درس » سوالات درس به درس دهم انسانی » سوالات درس تاریخ ایران و جهان دهم » سوالات درس 9 تاریخ دهم انسانی با جواب
شهربانو دوستی
۱) معنای واژه ایران و آریایی را تحلیل کنید؟
✅ واژه ایران از واژه آریایی گرفته شده است و به معنی سرزمین آریاییان است. واژه آریایی نیز به معنی شریف و آزاده است. پس واژه ایران به معنی سرزمین مردمان شریف و آزاده است.
۲) حکومت هخامنشی در دوران اردشیر سوم چه وضعیتی پیدا کرد؟
✅ اردشیر سوم پسر و جانشین اردشیر دوم در ابتدای حکومتش به قتل عام افراد خاندان سلطنتی پرداخت و کسانی را که احتمال می داد ادعای شاهی کنند به قتل رساند. او پادشاهی جاه طلب و جنگجو بود و مصر را دوباره ضمیمه قلمرو هخامنشی کرد. اردشیر سوم در استانه حمله اسکندر مقدونی به ایران، به دست یکی از خدمتکاران کاخ شاهی به قتل رسید.
✅ عده ای از مورخان احتمال می دهند که این اقوام ، نخست در علفزارهای واقع در شمال شرق فلات ایران و جنوب روسیه در حوالی دریاچه آرال می زیسته اند.
۴) یونانیان چه دیدگاهی نسبت به قدرت و توان دولت هخامنشی داشتند؟
✅ حکومت ایران را به عنوان بزرگ ترین قدرت جهانی می شناختند و به آن احترام می گذاشتند.
۵) تحقیقات جدید تاریخی دو قرن اخیر، چه تحولی در شناخت تاریخ ایران ایجاد نمود؟
✅ بر پایه این تحقیقات، مادی ها بنیانگذار نخستین حکومت آریایی در ایران شناخته می شوند.
۶) درگیری یونانیان با سپاه هخامنشی در جنگ ماراتن را بررسی کنید؟
✅ یونانیان تصمیم به مقابله و حمله متقابل گرفتند. یورش آنها بقدری ناگهانی بود که کاری از تیراندازان پارسی برنیامد و سپاه ایران عقب نشینی کرد.
۷) چه عاملی باعث اتحاد قبایل پراکنده ماد شد؟
✅ یورش ها و غارت گری های پیاپی آشوریان
۸) جنگ های داریوش با یونانی ها بر سر چه موضوعی آغاز شد؟
✅ شهرهای یونانی مخصوصا آتن از تسلط ایران بر آسیای صغیر و سواحل شرقی دریای اژه ناخشنود بودند. از این رو آتنی ها یکی از شهرهای یونانی نشین آسیای صغیر به نام میلتوس (ملطیه) را تشویق به شورش علیه هخامنشیان کردند و سپس به همراه شورشیان به شهر سارد هجوم آورده، آنجا را آتش زدند. داریوش تصمیم به تنبیه آتنی ها گرفت.
۹) هووخشتر چگونه قدرت خود را در ایران تثبیت کرد؟
✅با تشکیل سپاه منظم و کارآمدی از قبایل مختلف ماد، پارس و …
۱۰) مهم ترین اقدامات داریوش بزرگ را بنویسید؟
✅ تأسیس سپاه جاویدان، احداث جاده شاهی و برپایی کاخ ها و بناهای مجلل، به ویژه در شوش و تخت جمشید
۱۱) حکومت ماد چگونه از بین رفت؟
✅ آستیاگ پسر و جانشین هووخشتر لیاقت و درایت پدر را نداشت و دوران طولانی سلطنت خود را صرف خوشگذرانی و گردآوری ثروت کرد. بزرگان طوایف ماد و توده مردم که از عملکرد آستیاگ ناخشنود بودند، برضد او با کورش هخامنشی همدست شدند. سرانجام با فتح هگمتانه به دست کورش، حکومت ماد برافتاد.
✅ داریوش بزرگ پس از فرونشاندن شورش های داخلی و برقراری آرامش و امنیت در سرتاسر شاهنشاهی هخامنشی، به شرق لشکرکشی کرد و قسمتهایی از غرب و شمال غرب هند را به قلمرو خود افزود. او همچنین به منظور دفع حملات قبایل صحراگرد سکایی، به مناطق دوردستی در شمال دریای سیاه و جنوب روسیه کنونی لشکر کشی کرد.
۱۳) حکومت هخامنشی چگونه تأسیس شد؟
✅ یکی از نوادگان هخامنش به نام کورش (کورش دوم) که بر انشان حکومت می کرد، قبیله های پارسی را که از سلطه مادی ها ناراضی بودند، متحد کرد. کورش سپس با جلب حمایت بزرگان مادی، آستیاگ را از میان برداشت و پادشاهی هخامنشیان را بنیان نهاد.
۱۴) حکومت هخامنشی در دوران کمبوجیه را توضیح دهید؟
✅ در زمان پادشاهی کمبوجیه، پسر و جانشین کورش بزرگ، مصر به تصرف هخامنشیان در آمد. مصر، کشوری بزرگ و با تمدنی کهن و باشکوه بود. با فتح این سرزمین ، قلمرو هخامنشیان به قاره آفریقا نیز گسترش یافت و به نهایت وسعت و عظمت خود رسید.
✅ یکی از انسانی ترین و شکوهمندترین فتوحات تاریخ جهان، فتح مسالمت آمیز بابل توسط کورش بزرگ در سال ۵۳۹ ق.م است. در این سال مؤسس سلسله هخامنشی بدون جنگ و خونریزی وارد بابل شد.
۱۶) دیدگاه ها و اقدامات راجع به منشور کورش را بیان کنید؟
✅ بیانیه یا منشور کورش، نماد فرهنگ انسانی و مدارا جویانه ایرانیان است. بسیاری از محققان منشور کورش را نخستین منشور حقوق بشر می دانند. از این رو متن آن به ابتکار سازمان ملل متحد به شش زبان رسمی این نهاد جهانی ترجمه شد. نسخه بدلی از این منشور نیز در مقر سازمان ملل متحد در نیویورک به نمایش گذاشته شده است.
۱۷) منشور کورش کدام اقدام این پادشاه را بیان می کند؟
✅ کورش فرمان داد ماجرای فتح صلح آمیز بابل را بر لوحی استوانه ای از گل رس به زبان بابلی بنویسند. این لوح که در سال ۱۷۸۹.م/ ۱۲۵۸ ه.ش در بابل کشف شد، هم اکنون در موزه بریتانیا در لندن نگهداری می شود و به منشور کورش معروف است.
✅ بابل یکی از بزرگ ترین شهرهای آن روزگار به شمار می رفت و مردمان و اقوامی با خاستگاه اجتماعی و فرهنگی گوناگون در آنجا می زیستند. این شهر از نظر داشتن بناها و پرستش گاه های باشکوه، مراکز اقتصادی ثروتمند، نهادهای سیاسی و اداری متعدد و در اختیار داشتن راههای ارتباطی با سرزمین های دور و نزدیک، اهمیت فراوان داشت و تسلط بر آن برای هر فرمانروایی بسیار مهم و مطلوب بود.
۱۹) رفتار و شخصیت کورش بزرگ را در برخورد با دشمنان و شهرهای فتح شده بررسی کنید؟
✅ کورش نه تنها به عنوان یک جهانگشا و یا به علت فتوحاتی که انجام داد، بلکه به خاطر شخصیت انسانیش همواره مورد تحسین و تکریم بوده است. در روزگاری که قتل و غارت و کشتار، روش معمول فرمانروایان و فاتحان بود، کورش با پرهیز از چنین رفتاری، شکل جدیدی از فرمانروایی را به جهان معرفی کرد. این رفتار مداراجویانه و انسانی کورش، الگوی مناسبی شد که پس از او، برخی از شاهان هخامنشی نیز از آن پیروی کردند.
✅ وی پس از به قدرت رسیدن، به آسیای صغیر لشکر کشی کرد و حکومت لیدی و سایر شهرهای آنجا را شکست داد و شهر ثروتمند سارد پایتخت لیدی، و تمام اسیای صغیر را به تصرف خود در آورد. در نتیجه این فتوحات، حکومت هخامنشیان به ثروت هنگفتی دست یافت و با شهرهای یونانی همسایه شد.
۲۱) سرنوشت حکومت هخامنشی پس از مرگ کمبوجیه چه شد؟
✅ پس از مرگ مشکوک کمبوجیه، داریوش یکم که از شاخه دیگر خاندان هخامنشی بود با همراهی تعدادی از سران خاندان های بزرگ پارسی، گئومات مغ و دیگر شورشیان و مدعیان قدرت را سرکوب کرد و بر تخت شاهی نشست.
۲۲) پارسی ها چه زمانی و در کجای ایران مستقر شدند؟
✅ پارسی ها همزمان با قدرت یافتن مادی ها، در قسمت های جنوبی فلات ایران یعنی سرزمین پارس استان فارس کنونی) و نواحی مجاور آن مستقر بودند.
۲۳) اهمیت و شهرت فوق العاده داریوش بزرگ در تاریخ بخاطر چیست؟
✅ به خاطر اقدامات اساسی و کم نظیری بود که برای ایجاد تشکیلات نوین اداری، نظامی و اقتصادی انجام داد.
✅ او با ایجاد اتحاد با حکومت بابل، توانست به حاکمیت آشور پایان دهد. در پی این موفقیت نظامی ، قلمرو ماد به شمال بین النهرین و بخش های وسیعی از آسیای صغیر گسترش یافت.
۲۵) شیوه کشورداری داریوش بزرگ را بررسی کنید؟
✅ در واقع داریوش، اصول و شیوه ای از کشورداری را بنیان نهاد که نه تنها در دوره هخامنشیان بلکه تا قرن ها بعد، همچنان پابرجا بود و زمینه رونق اقتصادی و شکوفایی تمدنی ایران را فراهم آورد.
۲۶) دهیوک پادشاه اتحادیه ماد، کدام شهر را به پایتختی برگزید؟
✅ هکمتانه یا اکباتان (همدان امروزی)
۲۷) داریوش برای تنبیه یونانی ها دست به چه اقداماتی زد؟
✅ ناوهای ایرانی نخست جزایر دریای اژه را تصرف کردند و سپس سپاه ایران وارد خاک یونان شد و در جایی به نام ماراتن موضع گرفت. آتنی ها مدتی در اظهار اطاعت و یا جنگ تردید داشتند. بیشتر شهرهای یونانی از جمله اسپارت که سربازانش به جنگاوری و دلاوری مشهور بودند، نیز در پشتیبانی از آتن جدی نبودند. سرانجام سرداران آتنی تنها راه چاره را در حمله سریع و جنگ تن به تن دیدند.
۲۸) همزمان با استقرار مادی ها در ایران، آشوریها در کجا حکومت می کردند و رفتارشان با همسایگان چگونه بود؟
✅ آشور در آنزمان حکومت نسبتا نیرومندی در شمال بین النهرین بود که برای به دست آوردن فلزات، سنگهای قیمتی و غنائم دیگر، دائما به سرزمین های همسایه از جمله نواحی غربی ایران هجوم می آورد.
✅ او پس از فرونشاندن شورشهای مصر و بابل، به یونان لشکر کشید و آتن را تصرف کرد، اما در نبرد دریایی در تنگه سالامیس توفیقی بدست نیاورد. یونانیان در باره پیروزی خود در این نبرد نیز بزرگ نمایی بسیار کردند و حتی ارقام باورنکردنی از تعداد ناوگان و سربازان هخامنشی ارائه نمودند.
۳۰) قبایل ماد مربوط به کدام اقوام بودند و در کجای ایران استقرار پیدا کردند؟
✅ از جمله اقوام آریایی بودند که در بخش وسیعی از مناطق غربی و مرکزی ایران استقرار یافتند و در کنار بومیان ساکن این مناطق به زندگی پرداختند.
۳۱) اوضاع حکومت هخامنشی را در زمان پادشاهی اردشیر دوم توضیح دهید؟
✅ خاندان هخامنشی از زمان پادشاهی اردشیر دوم دچار تفرقه درونی شد. در ابتدای زمامداری او، برادرش کورش کوچک در آسیای صغیر سر به شورش برداشت و با سپاهی از مزدوران یونانی راهی پایتخت گردید. در جنگی که میان دو برادر رخ داد، کورش کوچک شکست خورد و کشته شد. اردشیر دوم به عیاشی و راحت طلبی مشهور بود. در دوران فرمانروایی او مصر از سیطره هخامنشیان خارج شد.
۳۲) بر اساس فرضیه باستان شناسان و مورخان، اقوام آریایی چه زمانی وارد فلات ایران شدند و در کجاها مستقر گردیدند؟
✅ اقوام آریایی در حدود ۱۵۰۰ ق.م وارد فلات ایران شدند. گروهی از آنان به سمت مرکز و غرب این فلات پیشروی کردند و در مناطق مختلف آن مستقر شدند. مادی ها، پارسی ها و پارتی ها از جمله آنان بودند. گروه دیگری نیز از شرق فلات ایران به هند رفتند.
✅ داریوش سوم آخرین فرمانروای هخامنشی که مدتی پس از قتل اردشیر سوم بر تخت شاهی نشست، دلیر و جوانمرد بود اما تدبیر و درایت شاهان نخست هخامنشی را نداشت. در زمان او، اسکندر با سپاهی بسیار قوی، آموزش دیده و تشنه قتل و غارت به ایران تاخت.
۳۴) چرا کاربرد واژه آریایی خاص مهاجران هند و اروپایی به ایران و هند است؟
✅ زیرا آریاییان گروهی از اقوام هند و اروپایی بودند که از زمان های بسیار کهن و به تدریج در فلات ایران و شبه قاره هند مستقر شدند و خود را آریایی نامیدند. بنابر این کاربرد واژه آریایی برای دیگر اقوام هند و اروپایی بجز ایرانیان و هندیان درست نیست.
۳۵) هخامنشیان چه میراثی از خود بجای گذاشتند؟
✅ آنها میراث و یادگارهایی در زمینه آیین کشورداری و فنون سیاست، شیوه های عمرانی، اقتصادی و تجاری، ساخت بناهای باشکوه، ابداع هنرهای جهانی و مداراجویی فرهنگی و دینی در تاریخ ایران و جهان از خود برجای گذاشتند.
۳۶) حمله اسکندر مقدونی به ایران و نتیجه این حمله را بررسی کنید؟
✅ اسکندر در سه نبرد(گرانیکوس، ایسوس، گوگمل) سپاه هخامنشی را شکست داد و پس از آن، شوش یکی از پایتخت های هخامنشیان را تسخیر کرد. با وجود دلاوری و رشادت آریوبرزن سردار شجاع ایرانی، سپاهیان مقدونی و یونانی به تخت جمشید رسیدند و مشهور است که به دستور اسکندر این شهر به آتش کشیده شد. داریوش سوم که از برابر اسکندر گریخته بود در سال ۳۳۰ ق.م نزدیک دامغان کنونی به قتل رسید.
۳۷) برای اولین بار در ……………….. به مادی ها اشاره شده است.
✅ سالنامه های شاهان آشوری
۳۸) رؤسای قبایل اتحادیه مادی، شخصی به نام ………. که به اشتباه دیاکو می خوانند، را به پادشاهی برگزیدند.
✅ دهیوک
۳۹) حکومت ماد در زمان فرمانروایی ……………………. به اوج قدرت رسید.
✅ هووخشتر سومین پادشاه مادی
۴۰) سلسله هخامنشی منسوب به ………………..جد کورش کبیر است.
✅ هخامنش
۴۱) …………….. رئیس قبیله پاسارگاد بود.
✅ هخامنش
🔔 حتما ببینید: فیلم حل سوالات پر تکرار ریاضی دهم انسانی
